Αστρονόμοι έλυσαν το μυστήριο του υπέρλαμπρου Supernova PS1-10afx

Την εντυπωσιακή φωτεινότητα μακρινού άστρου σουπερνόβα ερμήνευσαν επιστήμονες, αποδίδοντάς τη σε σπάνιο οπτικό φαινόμενο.

Σύμφωνα με δημοσίευση επιστημονικής ομάδας του Πανεπιστημίου του Τόκιο στο τελευταίο τεύχος της επιθεώρησης Science, η φωτεινότητα του σουπερνόβα PS1-10afx είναι τέτοια, λόγω της μεγέθυνσης που υφίσταται η εικόνα του από κοντινό του γαλαξία. Το PS1-10afx εμφανίζεται έτσι στα ραδιοτηλεσκόπια 100 δισεκατομμύρια φορές φωτεινότερο από τον Ήλιο μας.
Το σουπερνόβα αυτό εντοπίσθηκε για πρώτο φορά το 2010, ενώ η μεγάλη του φωτεινότητα -30 φορές μεγαλύτερη από κάθε άλλου αστρικού σώματος της κατηγορίας του- έκανε τους αστρονόμους να υποθέσουν ότι βρίσκονταν μπροστά σε εντελώς νέο είδος αστρικής έκρηξης.
«Το PS1-10afx ήταν εντελώς διαφορετικό. Το σουπερνόβα αναπτυσσόταν με μοναδική ταχύτητα, ο γαλαξίας-οικοδεσπότης του είναι και αυτός υπερβολικά μεγάλος, ενώ το χρώμα του ήταν ασυνήθιστα κοκκινωπό», λέει ο δρ Ρόμπερτ Κουίνμπι, του Πανεπιστημίου του Τόκιο.

Γιγάντιο αντικείμενο

Η επιστημονική ομάδα του ιαπωνικού πανεπιστημίου, όμως, είχε την έμπνευση να υποθέσει ότι το PS1-10afx είναι ένα συνηθισμένο σουπερνόβα Τύπου Ιa, το είδωλο του οποίου υφίσταται μεγέθυνση εξαιτίας της ύπαρξης γιγάντιου αντικειμένου σε μικρή απόσταση. Το αστρικό αντικείμενο αυτό, υπεύθυνο για την οφθαλμαπάτη, πιθανολογείται ότι είναι μαύρη τρύπα.
Παρότι το σουπερνόβα PS1-10afx έχει πια σβήσει, ο αστρικός μεγεθυντικός φακός παραμένει στη θέση του. Για να το εντοπίσουν, οι επιστήμονες του Πανεπιστημίου του Τόκιο αξιοποίησαν εικόνες του ραδιοτηλεσκοπίου Keck στη Χαβάη, από παρατηρήσεις του γαλαξία-οικοδεσπότη του PS1-10afx.
«Παρατηρώντας το φάσμα συχνοτήτων, μπορούσαμε να δούμε ότι το φως προέρχεται από δύο διαφορετικές πηγές. Αυτό αποδεικνύει ότι μπροστά στο σουπερνόβα βρίσκεται άλλος, αόρατος σε εμάς, γαλαξίας. Η μεγάλη φωτεινότητα του PS1-10afx παρεμπόδιζε την παρατήρηση του “κρυφού” γαλαξία», λέει ο δρ Κουίνμπι. Παρότι ο γαλαξίας- μεγεθυντικός φακός βρίσκεται μπροστά στο PS1-10afx, η εικόνα του χανόταν μπροστά στην ακτινοβολία του σουπερνόβα. Η έκρηξη του PS1-10afx, που το κατέστησε σουπερνόβα, σημειώθηκε πριν από ένα δισεκατομμύριο χρόνια, ενώ η μελέτη της επιστημονικής ομάδας του Τόκιο μπορεί να προσφέρει στους αστρονόμους νέο εργαλείο για τη μέτρηση της διαστολής του σύμπαντος.

Ενίσχυση θεωρίας

Παρότι η μέθοδος αυτή δεν μπορεί να αξιοποιηθεί για το σουπερνόβα PS1-10afx, καθώς το συγκεκριμένο αστρικό σώμα χάνει σταδιακά τη φωτεινότητά του, οι επιστήμονες γνωρίζουν πλέον πού να ψάξουν.
«Η ανακάλυψή μας ενισχύει τη θεωρία που θέλει εκατοντάδες σουπερνόβα να υφίστανται την ίδια βαρυτική οπτική μεγέθυνση λόγω κοντινών αστρικών σωμάτων, όπως συμβαίνει και με το PS1-10afx. Η μέθοδός μας μπορεί πλέον να εφαρμοσθεί σε μελλοντικές ερευνητικές προσπάθειες και να οδηγήσει σε καλύτερη κατανόηση των μηχανισμών διαστολής του σύμπαντος», λέει ο καθηγητής Μασαμόνε Ογκούρι, του Πανεπιστημίου του Τόκιο.

Πηγή: Καθημερινή
Του Έκτορα Αποστολόπουλου

Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις