Νέα μικρο-ήπειρος στον Ινδικό Ωκεανό
Στο βυθό του Ινδικού Ωκεανού μεταξύ των νησιών Ρεουνιόν και Μαυρικίου, δημοφιλών τουριστικών προορισμών στα ανατολικά της Μαδαγασκάρης, κρύβεται μία μικρο-ήπειρος. Το ηπειρωτικό «θραύσμα» με την ονομασία Mauritia αποκόπηκε πριν από περίπου 60 εκατομμύρια χρόνια, κατά τη διάρκεια της απομάκρυνσης της Μαδαγασκάρης από την Ινδική χερσόνησο, και καλύφθηκε από τεράστιες ποσότητες λάβας.
Η Ρεουνιόν και ο Μαυρίκιος αποτελούν μαζί με τα νησιά Ροντρίγκεζ, Αγκαλέγκα και τους υφάλους Καργκάδος Καράχος το σύμπλεγμα Μασκαρέν, από το όνομα του Πορτογάλου θαλασσοπόρου Πέντρο Μασκαρένιας. Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature Geoscience, τέτοιες μικρο-ήπειροι είναι πιο συχνές από ότι πίστευε η γεωλογική κοινότητα έως τώρα.
Ο διαχωρισμός των ηπείρων οδηγεί συχνά στη δημιουργία αναβλύσεων του μανδύα. Τα γιγαντιαία αυτά εξογκώματα καυτών πετρωμάτων αναδύονται από το βάθος του μανδύα και μαλακώνουν τις τεκτονικές πλάκες από κάτω, εώς ότου αυτές διασπαστούν. Κατά τον τρόπο αυτόν την εποχή της Παγγαίας διασπάστηκε πριν από 170 εκατομμύρια χρόνια η Ανατολική Γκοντουάνα. Η Γκοντουάνα ήταν η υπερήπειρος που περιείχε την Ανταρκτική, την Νότια Αμερική, την Αφρική, την Αυστραλία, την Αραβική και την Ινδική χερσόνησο. Αξίζει να σημειωθεί πως κατά την αποκόλληση της Ινδίας από την Αυστραλία σε μεταγενέστερο στάδιο, η Ινδία «συγκρούστηκε» με την τωρινή νοτιοανατολική Ασία και ως αποτέλεσμα σχηματίστηκαν τα Ιμαλάια.
Η Ρεουνιόν και ο Μαυρίκιος αποτελούν μαζί με τα νησιά Ροντρίγκεζ, Αγκαλέγκα και τους υφάλους Καργκάδος Καράχος το σύμπλεγμα Μασκαρέν, από το όνομα του Πορτογάλου θαλασσοπόρου Πέντρο Μασκαρένιας. Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature Geoscience, τέτοιες μικρο-ήπειροι είναι πιο συχνές από ότι πίστευε η γεωλογική κοινότητα έως τώρα.
Ο διαχωρισμός των ηπείρων οδηγεί συχνά στη δημιουργία αναβλύσεων του μανδύα. Τα γιγαντιαία αυτά εξογκώματα καυτών πετρωμάτων αναδύονται από το βάθος του μανδύα και μαλακώνουν τις τεκτονικές πλάκες από κάτω, εώς ότου αυτές διασπαστούν. Κατά τον τρόπο αυτόν την εποχή της Παγγαίας διασπάστηκε πριν από 170 εκατομμύρια χρόνια η Ανατολική Γκοντουάνα. Η Γκοντουάνα ήταν η υπερήπειρος που περιείχε την Ανταρκτική, την Νότια Αμερική, την Αφρική, την Αυστραλία, την Αραβική και την Ινδική χερσόνησο. Αξίζει να σημειωθεί πως κατά την αποκόλληση της Ινδίας από την Αυστραλία σε μεταγενέστερο στάδιο, η Ινδία «συγκρούστηκε» με την τωρινή νοτιοανατολική Ασία και ως αποτέλεσμα σχηματίστηκαν τα Ιμαλάια.
Οι αναδιπλώσεις του μανδύα κάτω από τα νησιά Ρεουνιόν και Μαριόν φαίνεται πως έπαιξαν ρόλο στη δημιουργία του Ινδικού Ωκεανού. Εάν η ζώνη του ρήγματος βρίσκεται στην άκρη μίας χερσαίας μάζας (εν προκειμένω τη Μαδαγασκάρη/Ινδία), κομμάτια αυτής της χερσαίας μάζας μπορούν να αποκοπούν. Ένα γνωστό παράδειγμα ηπειρωτικού θραύσματος είναι οι Σεϋχέλλες.
Η διεθνής γεωεπιστημονική ομάδα από τη Νορβηγία, τη Νότιο Αφρική, τη Βρετανία και τη Γερμανία υποστηρίζει ότι υφίστανται περαιτέρω τέτοια θραύσματα, βασιζόμενοι σε δείγματα από κόκκους άμμου λάβας στις ακτές του Μαυρικίου. Οι κόκκοι περιέχουν ημι-πολύτιμα ζιρκόνια ηλικίας μεταξύ 660 εκατομμυρίων και 1,97 δισεκατομμυρίων χρόνων. Τα ζιρκόνια αυτά μεταφέρθηκαν από τη λάβα όπως αυτή διαπέρναγε τον υποκείμενο ηπειρωτικό φλοιό της ίδιας ηλικίας.
Η μέθοδος χρονολόγησης ενισχύθηκε από το νέο υπολογισμό των τεκτονικών πλακών που εξηγεί ακριβώς πώς και πού τα θραύσματα βρέθηκαν στον Ινδικό Ωκεανό. Οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι η τότε θέση των πλακών υποδηλώνει ότι αυτές προκάλεσαν τη δημιουργία του ρήγματος.
Επιπλέον η ομάδα υπό τον δρ. Μπέρναρντ Στάινμπεργκερ έδειξε πως τα ηπειρωτικά θραύσματα συνέχισαν να περιφέρονται σχεδόν ακριβώς πάνω από την αναδίπλωση στη Ρεουνιόν, γεγονός που εξηγεί το πώς καλύφθηκαν από ηφαιστειακά πετρώματα. Επομένως τόσο η μικρο-ήπειρος κάτω από τη Ρεουνιόν, όσο και άλλα ηπειρωτικά θραύσματα σε διάφορα σημεία των ωκεανών, δεν είχαν ταυτοποιηθεί έως τώρα λόγω της κάλυψής τους από ηφαιστειακά πετρώματα.
Η νέα ανακάλυψη θα καλύψει αρκετά κενά στον τομέα της παλαιοντολογίας και της γεωλογίας, δίνοντας νέα στοιχεία πάνω στις φυσικές διαδικασίες που σχημάτισαν τις ηπείρους που γνωρίζουμε σήμερα.
Πηγή: Ναυτεμπορική
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου