Καταγραφή της σκοτεινής ενέργειας σε βάθος 10 δισεκατομμυρίων ετών

Η μέθοδος που χρησιμοποιήθηκε βασίζεται σε φωτεινά αλλά μακρινά αντικείμενα γνωστά ως quasars και χαρτογραφεί την εξάπλωση των νεφελωμάτων υδρογόνου στο διάστημα. Η τρισδιάστατη κατανομή αυτών των νεφελωμάτων μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν δείκτης της επίδρασης της σκοτεινής ενέργειας στο πέρασμα του χρόνου (Πηγή: newscenter.lbl.gov).

Η σκοτεινή ενέργεια θεωρείται ότι απομακρύνει τους γαλαξίες τον έναν από τον άλλον σε επιταχυνόμενο ρυθμό, ενώ η σκοτεινή ύλη αποτελεί αιτία περιστροφής των γαλαξιών.

Η μέθοδος που χρησιμοποιήθηκε βασίζεται σε φωτεινά αλλά μακρινά αντικείμενα γνωστά ως quasars και χαρτογραφεί την εξάπλωση των νεφελωμάτων υδρογόνου στο διάστημα. Η τρισδιάστατη κατανομή αυτών των νεφελωμάτων μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν δείκτης της επίδρασης της σκοτεινής ενέργειας στο πέρασμα του χρόνου.

Τα quasars είναι μακρινοί γαλαξίες με μία μεγάλη μαύρη τρύπα στο κέντρο τους που προκαλεί την εκπομπή τεραστίων ποσών ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας. Όπως το φως από τα quasars ταξιδεύει προς τη γη, περνάει μέσα από διάφορα νεφελώματα αερίου υδρογόνου και απορροφάται με χαρακτηριστικούς τρόπους που προσδίδουν την πυκνότητα των νεφελωμάτων ανάλογα με την απόσταση.

BOSS data is acquired by the 2.5m Sloan telescope at Apache Point Observatory in the US

Η ερευνητική ομάδα με την ονομασία BOSS (Φασματογραφική Επισκόπηση Ταλάντωσης Βαρυονίων) παρατήρησε 50.000 quasars και από την προκύπτουσα τρισδιάστατη απεικόνιση των νεφελωμάτων υδρογόνων μπόρεσαν να φτάσουν περίπου 11 δισεκατομμύρια χρόνια στο παρελθόν, καταγράφοντας την εποχή μόλις 2 δισεκατομμύρια χρόνια μετά τη Μεγάλη Έκρηξη (Big Bang).

Η ομάδα BOSS βρίσκεται μόλις στο ένα τρίτο του δρόμου για την ολοκλήρωση του έργου της. Σκοπεύουν στα επόμενα χρόνια να χαρτογραφήσουν τις τοποθεσίες 1,5 εκατομμυρίων γαλαξιών και 160.000 quasars. Οι επιστήμονες χρησιμοποιούν για τις παρατηρήσεις τους το τηλεσκόπιο του ιδρύματος Sloan στο Νέο Μεξικό, με μήκος 2,5 μέτρα.

Τα ευρήματα της διεθνούς επιστημονικής ομάδας έρχονται σε αρμονία με την επικρατούσα θεωρία, επαληθεύοντας το γεγονός ότι η σκοτεινή ενέργεια δεν είχε κυρίαρχο ρόλο κατά τη γέννηση του σύμπαντος. Σε εκείνα τα αρχικά στάδια οι βαρυτικές δυνάμεις είχαν σημαντικότερη επιρροή, μειώνοντας την επιτάχυνση της κοσμικής διαστολής.

«Γνωρίζουμε πολύ λίγα πράγματα για την σκοτεινή ενέργεια αλλά μία από τις ιδέες μας είναι ότι αποτελεί ιδιότητα του ίδιου του διαστήματος – όταν έχεις μεγαλύτερο διάστημα, θα έχεις και περισσότερη ενέργεια», εξήγησε το μέλος της ομάδας δρ. Μάθιου Πιέρι.

Επομένως, η σκοτεινή ενέργεια είναι κάτι που αυξάνεται με την πάροδο του χρόνου. Όπως διαστέλλεται το σύμπαν αυξάνεται το διάστημα και κατά συνέπεια και η ενέργεια. Σε κάποιο σημείο η σκοτεινή ενέργεια παίρνει την σκυτάλη από τη βαρύτητα και αντικαθιστά την επιβράδυνση με επιτάχυνση.

Η εξάπλωση και η συνεχόμενη διαστολή του σύμπαντος ήταν μία από τις πιο συναρπαστικές ανακαλύψεις του περασμένου αιώνα. Οι επιστήμονες πίστευαν ότι η βαρύτητα απλά επιβράδυνε την διαστολή που ήταν αποτέλεσμα της Μεγάλης Έκρηξης και της δημιουργίας του σύμπαντος. Το 1998 ανακαλύφθηκε ότι η διαστολή παραδόξως επιταχύνεται όλο και περισσότερο, απομακρύνοντας τους γαλαξίες ολοένα και περισσότερο. Οι Αμερικάνοι Περλμούτερ, Ρης και ο Αυστραλός Σμιντ μάλιστα μοιράστηκαν το βραβείο Νόμπελ Φυσικής του 2011 για την απόδειξη αυτού του φαινομένου.

Πηγή: Ναυτεμπορική  New Scientist
http://www.sciencedaily.com/releases/2012/11/121112224343.htm
 http://www.bbc.co.uk/news/science-environment-20303592